Afgelopen vrijdag 29 januari hebben Selene van Rijn IJssel en collega Henrieke tijdens de saMBO-ICT conferentie een inspirerende presentatie gegeven over hoe het opleidingsteam Make-up & Hair Artist van RijnIJssel flexibel en gepersonaliseerd onderwijs in de praktijk brengt.
We hebben veel positieve reacties gekregen en er werden veel vragen gesteld. Kortom een leuke, leerzame en interactieve sessie.
De overgang naar gepersonaliseerd onderwijs is er een die je in stapjes maakt, met een hoop puzzelen en experimenteren. In welke stapjes kun je tot meer gepersonaliseerd en flexibel onderwijs komen en hoe kan software je daar bij ondersteunen. Van het bouwen van een backbone (curriculum), naar het volgen en begeleiden middels rubrics (peilstok) en het kiezen van leereenheden in een individuele leerroute.
De presentatie begon met de vraag ‘Wat hoop je dat de presentatie jou oplevert?’ De antwoorden verschilden niet heel veel van elkaar. Een kleine greep uit de reacties: ‘handvatten’, inspiratie’, ‘inzicht in de mogelijkheden’, ‘praktijkvoorbeelden’.
Wat is er allemaal besproken in de presentatie?
De zaken die aan bod kwamen zijn: een flexibel curriculum, het loslaten van de oude manier van lesgeven en toetsen, rubrics bouwen in studententaal en het meten van de voortgang met de peilstok van education online.
Hoe het flexibel curriculum tot start kwam
We gingen van start met Selene die iedereen meenam in het proces van het bouwen van een flexibel curriculum. Selene gaf direct aan dat het allereerst belangrijk is om te beseffen dat je vaak te maken hebt met een puberbrein. Het ontdekken, nieuwsgierig zijn. Dit zet weer aan tot leren en blijven leren. Daarbij heb je ook te maken met de snelle veranderingen op de arbeidsmarkt. Belangrijk dus om hier met het onderwijs aansluiting op te zoeken.
Het onderwijs waar Rijn IJssel aan bouwt, noemen ze RIJk Onderwijs.
Het RIJk Onderwijs is geënt op het 4C/ID model*. Op macroniveau hebben ze het beroepsveld als uitgangspunt genomen en de beroepstaken vormgegegeven.. De beroepstaken zijn een reële weergave van het beroep dat de student heeft gekozen.
De werkprocessen uit het kwalificatiedossier zijn gewaarborgd onder de beroepstaken. De beroepstaken omvatten ook weer een gehele taak met leereenheden en leeractiviteiten. Het geheel van leereenheden en leeractiviteiten heeft het team van Selene in de onderwijscatalogus van education online geplaatst.
*Het vier componenten instructiemodel (4C/ID-model) richt zich op het ontwerpen van complexe (beroeps)leertaken. Studenten leren in dit model aan betekenisvolle, integratieve taken te werken. Invoering van het 4C/ID-model leidt tot een verandering in de docentrollen: van vooral kennisoverdrager naar begeleider en feedbackgever.
Hoe ziet dat er dan uit op microniveau?
De student werkt met leereenheden. Elke leereenheid duurt vijf weken, hierin krijgen de studenten een dilemma voorgelegd. Aan het begin van elke nieuwe leereenheid is het voor de studenten precies duidelijk welk beroepsproduct ze na die 5 weken opleveren.
Hoe werkt dat in de praktijk ?
Het flexibel curriculum was ontwikkeld bij opleidingsteam Make-up & Hair artist mbv het RIJk onderwijs model. Echter bleek de student nog niet het eigenaarschap van zijn eigen leerproces te pakken. Het herontwikkelen van het curriculum waardoor gepersonaliseerd en flexibel onderwijs mogelijk was, was niet voldoende. De studenten bleven namelijk vragen om cijfers en zagen de leereenheden als afvinklijstjes. Dit sloot niet aan op de RIJk Visie waarin een student zelf de regie neemt en eigenaar is van zijn eigen leerproces.
Om dit op te lossen wilde het opleidingsteam Make-up & Hair Artist van Rijn IJssel onder andere de voortgang van de student meten zonder afvinklijstjes en een gedragsverandering teweeg brengen bij studenten (het creëren van intrinsieke motivatie bij de student, dat ze uit zichzelf willen leren en zich ontwikkelen).
Hiervoor moesten er wel eerst rubrics gebouwd worden
Voor het opleidingsteam Make-up & Hair Artist was het sowieso al lastig om aan de creatieve vakken cijfers of een beoordelingsschaal te hangen, omdat er ook veel dingen zijn die je niet expliciet kunt toetsen. Denk hierbij aan creativiteit, inzet, kritisch denken, inlevingsvermogen, discipline, motivatie etc.
Bij het bouwen van de rubrics zijn zowel docenten, studenten alsook mensen uit het werkveld betrokken. Hierbij is het kwalificatiedossier als basis gebruikt. In de rubrics kunnen heel mooi de verschillende niveaus aangegeven worden. Van beginner naar gevorderd, naar vakbekwaam.
Bij het opleidingsteam Make-up & Hair Artist van Rijn IJssel zijn ze nog iets verder gegaan en hebben ze de tussenstap ‘op weg naar’ (gevorderd) toegevoegd.
Betrek de studenten erbij
Selene: “We gebruikten in eerste instantie heel veel tekst voor de rubrics en we schreven ze niet in studententaal. Door het betrekken van de studenten bij het schrijven van de rubrics hebben we nu rubrics die veel beter worden begrepen door de studenten en is de acceptatie van het gebruik van de rubrics en peilstok vele malen groter geworden. De studenten geven zelf ook aan het fijn te vinden dat ze hierbij betrokken zijn. Ook is het voor de beginnend beroepsbeoefenaar veel duidelijker geworden wat ze allemaal moeten doen om beroepsbekwaam te worden (en wat dat precies inhoudt). Een ander groot voordeel is dat er een duidelijk taal is, zowel binnen het team, als bij de studenten, alsook binnen het werkveld.”
Zodra je de rubrics hebt ontwikkeld, kun je deze toepassen met behulp van de peilstok van education online. De studenten kunnen zichzelf ‘meten’.
“De peilstok heeft echt geholpen om de oude werkwijze los te laten en de student meer de regie te geven van zijn of haar leerproces” aldus Selene.
Hoe werkt de peilstok dan precies?
In deze korte film legt Henrieke uit hoe de Peilstok werkt en hoe deze ingericht is.
Tijdens de presentatie kwamen de studenten ook aan het woord. Zij gaven in een kort interview aan hoe zij de peilstok ervaren en welke voor- en/of nadelen zij met het gebruik ondervinden.
De studenten zijn positief over het gebruik van de peilstok en zien hier de meerwaarde van in.
Ze geven aan dat ze het fijn vinden om te zien waar ze staan, welke groei ze hebben doorgemaakt en wat ze nog moeten doen. Ook de feedback van docenten, de praktijkopleider maar vooral van medestudenten wordt als zeer waardevol ervaren. Zeker omdat het direct gebeurt.
Wat heeft de peilstok allemaal gebracht?
“De studenten hebben echt zelf de regie over hun eigen leerproces genomen” geeft Selene aan. “Je ziet dat de studenten groeien, ook in het geven en ontvangen van feedback. Ze zijn zelf vaak kritisch naar elkaar en dit geeft ze veel zelfvertrouwen. Het geeft extra motivatie om te leren en ook om keuzes te maken over het vervolg van hun leertraject.”
Niet alleen de studenten groeien maar ook de docenten. Het vergt een andere aanpak. De docenten zijn niet alleen docent maar ook coach. Selene geeft aan dat zij in het team zoveel mogelijk spreken over ‘meten’, niet meer over beoordelen. Het meten met de peilstok is echt een reflectiemoment en draait om het gehele leerproces van de student.
Geen race zonder obstakels
Binnen het team is de peilstok eerst ingezet op het niveau van leereenheid, dus meer productgericht. Dit bleek arbeidsintensief en we misten ook reflectie op proces en houding. Daarom zijn we de tool later meer gaan inzetten op beroepstaak niveau. Daarnaast geeft Selene aan dat zij in het team snel terug vielen in het oude vertrouwde. “Je moet alles loslaten en er echt helemaal voor gaan.” Ook merken zij dat het is lastig om alle collega’s mee te krijgen en dat het best een struggle is om je van docent naar coach te ontwikkelen. “Binnen je team heb je echt een kartrekker nodig, een ambassadeur. Zorg dat er iemand is die het team meeneemt en ondersteunt bij het omvormen van het curriculum en het vullen en gebruik van de peilstok.”
- Sleutels tot succes
- Flexibel curriculum
- Gebruik van rubrics
- Verandering van rol van docent naar coach ( d.m.v. trainingen)
- Ondersteunende tools
- Faciliterende teamleider, die er ook echt achter staat
- Kleine stapjes
- Blijven evalueren en bijsturen
- Successen blijven vieren en stilstaan bij alles wat het heeft opgeleverd
- Wij kijken terug op een geslaagde presentatie die grote belangstelling heeft gehad en waarin wij veel vragen hebben gekregen en kunnen beantwoorden.
Wil je ook graag aan de slag met gepersonaliseerd onderwijs maar weet je niet hoe en waar je moet beginnen of ben je er al mee bezig maar loop je vast of kan je een helpende hand gebruiken?
Neem dan contact met ons op, we staat voor je klaar!
𝑒𝑑𝑢𝑐𝑎𝑡𝑖𝑜𝑛 𝑜𝑛𝑙𝑖𝑛𝑒 𝑖𝑠 𝑒𝑒𝑛 𝑠𝑜𝑓𝑡𝑤𝑎𝑟𝑒𝑐𝑜𝑛𝑐𝑒𝑝𝑡 𝑣𝑎𝑛 𝐹𝑟𝑖𝑛𝑔𝑒 𝑒𝑛 𝑖𝑡𝑒𝑙𝑙𝑖𝑔𝑒𝑛𝑐𝑒